Bij het opmaken van deze column mag het nog: Elkaar een
gelukkig nieuwjaar wensen. Bij het lezen van deze column nog steeds welgemeend
echter inmiddels aan de late kant. Naast goede gezondheid wensen we elkaar
natuurlijk goede zaken. De laatste zomer
hebben we weer gemerkt dat het weer meer invloed heeft op de bedrijfsresultaten
in de recreatie dan alle economen in Den Haag kunnen voorspellen. Wij luisteren
liever naar wat branchedeskundigen ons te vertellen hebben dan de Blok’s en Rutte’s
van deze wereld die de burger aanmoedigen onder toenemende lasten meer te
besteden omdat het nu toch echt beter gaat. Een beetje realiteit en oog voor
wat er om je heen gebeurd geeft een beeld dat zeker niet positief maar ook niet
negatief is. Ook wij zien wat lichtpuntjes, maar zagen zeker in 2013 ook
transacties die aangeven dat we met recreatiebedrijfsvastgoed en
waardeontwikkeling niet in de lift zitten. De negatieve geluiden zoals onlangs
op een ledenbijeenkomst van Recron in samenwerking met Rabobank te horen waren
kwamen ons generalistisch over. Natuurlijk staan omzetten in (toeristisch)
kamperen onder druk, het dan is
makkelijk voor de adviseurs om langs de lijn tegen de spelers in het veld toe
te roepen dat de omzet verbeterd moet worden. Maar daar zijn toch echt de
ondernemers voor nodig. Van alle jaarrekeningen die wij onder ogen krijgen zijn
een behoorlijk aantal ondernemers in staat om in te spelen op veranderingen en
met alternatieven (verhuur) de omzet op peil te houden. Helaas heeft de waarde
van recreatiebedrijven wel te lijden onder de negatieve effecten van de
bedrijven die als gevolg van een te zware financieringslast nu gedwongen
onderhands verkocht worden. Faillissementen komen steeds meer voor, veilingen
van recreatiebedrijven daarentegen nagenoeg niet. De effecten van gedwongen
verkoop na opzeggen van de financiering zijn vergelijkbaar met executie. Met
soms transacties tegen grondwaarde als gevolg.
Over 'zorgplicht' van banken en de (on)mogelijkheid voor ondernemers om
nog te ontsnappen aan de afdeling bijzonder beheer zou op zich een column
kunnen worden geweid. Feit is wel dat u als ondernemer snel moet kunnen
aanpassen ondanks eerder gemaakte afspraken met uw financier en een veranderde
consumentenbesteding.
Dat regulier bedrijfsmatig onroerend goed minder waard is
geworden weten we inmiddels. Kantorenportefeuilles worden verkocht voor 7 keer
de huur en dan krijgt u de leegstand er gratis bij. Dat is dan het omhulsel
maar in de recreatie is het de totale onderneming welke we verkopen en daarom
kunnen we niet generaliseren. De
projectontwikkeling heeft altijd een belangrijke prijsinvloed gehad in het
verleden. Inmiddels zijn de werkelijke bedrijfsresultaten bepalend voor de
waarde. En juist daar zit nog wel eens een lichtpuntje. Want er zijn nog steeds
bedrijven die beter presteren. Mooi zomerweer gewenst!