maandag 28 augustus 2017

Column 7 RekreaVakkrant 2017: Uit de anonimiteit treden


Als wij bij onze klanten komen om te spreken over de mogelijke verkoop van hun bedrijf is er vaak intern al een enorme drempel genomen. De verkoop van het bedrijf wat veelal decennia in bezit is bij de familie daar neemt men  niet zomaar afstand van. Intern is vaak al geruime tijd gewikt en gewogen over de overdracht, wellicht  binnen de familie  of aan medewerkers en diverse opties zijn meermalen besproken. Wij begrijpen als geen ander dat het vervreemden van uw bedrijf een enorme stap is en dat de band welke opgebouwd is met uw gasten en personeel een drempel vormt om er openlijk  over te spreken. De kans dat als u uw plannen deelt met derden is aanwezig dat het daarna als een lopend vuurtje over uw terrein heen gaat. Met de angst dat de gasten zullen vertrekken en niet meer terug zullen keren en er onrust komt bij uw personeel.
Wij zijn het ontegenzeggelijk met elkaar eens dat in rust een exploitatiebedrijf  verkopen zonder ruchtbaarheid de meest ideale is. Hier proberen wij als makelaar ook zoveel mogelijk gehoor aan te geven en in het grootste deel van de gevallen lukt dat ook. Er zit echter 1 grote beperking aan, de doelgroep die hiermee  bereikt wordt  beperkt zich tot degen die wij kennen en ons weten te vinden.  De kans wordt vele malen groter een koper te vinden als u uit de anonimiteit durft te treden. Erg spannend dat begrijpen wij als geen ander, maar onze ervaring is dat de mensen om u heen waaronder uw gasten en personeel hier zeker begrip voor hebben. Het personeel wordt beschermt in hun positie door wetgeving  en een potentiele koper zal ook erg zuinig zijn op de gasten die een geldstroom creëren. En let wel direct betrokkenen  zijn vaak de beste ambassadeurs van uw bedrijf omdat ze hier met veel plezier werken of  verblijven. Ze kunnen ook  onbekende mensen in de branche enthousiasmeren om zich te oriënteren in de overname van een recreatiebedrijf.  Dan nog maar niet gesproken over talloze ondernemers in uw regio die wel eens gedacht hebben aan een carrière switch maar geen weet hebben van wat er in hun omgeving speelt. In ons werkveld van exploitatie gebonden  bedrijven   zien wij dat ondernemers schoorvoetend de stap durven te zetten om de verkoop uit de anonimiteit te halen en een breder publiek  te benaderen .
Onze ervaring is dat dit een tweeledig voordeel heeft, ten eerste geeft het rust bij uzelf want u  kunt openlijk over uw zorg van de overname van uw bedrijf  spreken, ten tweede wordt de wereld van potententiele klanten enorm vergroot. Uiteraard is het geen garantie voor een snelle verkoop maar de praktijk heeft ons geleerd dat met succes diverse bedrijven in een open markt zijn verkocht, zonder dat dit impact heeft gehad op de bedrijfsvoering. Onze ervaring is dat dit een gewenningsproces is bij de verkoper. Wilt u hier eens over brainstormen, over de voor en nadelen belt u ons gerust want geen geval is gelijk.

dinsdag 9 mei 2017

Column 4 RekreaVakkrant 2017: Betrouwbaarheid van een taxatie



Deze titel is een schot voor open doel zou u zeggen. Een taxatie dient altijd betrouwbaar te zijn mag u veronderstellen. Maar niets is minder waar. Ten eerste dient de organisatie die zich over de taxatie bekommert betrouwbaar te zijn. Dat wil zeggen onafhankelijk en deskundig  en daardoor betrouwbaar.
De onafhankelijkheid wordt sinds 2015 gewaarborgd door het NRVT. Waar in het verleden nogal eens dubbele belangen werden gediend heeft het NRVT hier een halt toe geroepen. De regelgeving binnen het NRVT kun u ter info terug vinden op www.Nrvt.nl   Een zeer interessante website om u eens in te verdiepen als u van plan bent u bedrijf te laten taxeren. Een ding staat vast degene die u benoemt als taxateur dient ingeschreven te staan in dit register en voor recreatiebedrijven zal dit veelal in de kamer Groot Zakelijk zijn. Een standaard woning of MKB taxateur voldoet veelal niet aan deze kwalificatie. Op het oog kan een taxatie betrouwbaar zijn en voldoen aan de richtlijnen maar voor het doel waar de taxatie is onbetrouwbaar zijn.
U moet hierbij denken aan de verschillende waarde begrippen die er zijn met ieder totaal verschillende uitgangspunten en daarmee uitkomsten. Een greep hieruit is; De voor u meest voor de hand liggende zal zijn de marktwaarde (simpelweg gezegd wat wil een potentiele koper betalen). Deze taxatie wordt veelal door banken gevraagd. Uw accountant zal weer om andere waardes vragen voor de balans, voorheen gecorrigeerde vervangingswaarde thans onder de nieuwe regelgeving  de actuele waarde.  De actuele kostprijs is daarbij te omschrijven als wat je per nu bij verkrijging/verwerving van het te waarderen actief zou betalen naar de status zoals het destijds verkregen is. V
erder kennen wij nog  taxaties op basis van huurwaardes en daar vanaf geleid verhuurd onroerend goed. Vervolgens komt dan nog eens de vraag hoe betrouwbaar is de taxatie en hoe absoluut is het getal waartegen getaxeerd wordt. In zijn algemeenheid kan gezegd worden dat de taxaties de laatste twee jaar weer meer betrouwbaar zijn geworden omdat wij weer over referenties beschikken waarbij bedrijven niet gedwongen maar in een “willige” markt verhandeld worden.
Alle theoretika ten spijt de vergelijkende methode of ook wel de comparatieve methode genoemd blijft nog altijd de meest betrouwbare methodiek en staat het dichts bij de waarheid waarop marktpartijen  op dit moment zaken willen doen. Voorwaarde is uiteraard dat bedrijven wel vergelijkbaar moeten zijn.

dinsdag 21 maart 2017

Column 3 RekreaVakkrant 2017: Bedrijfswoning

Het gebruik van de beheerderswoning of bedrijfswoning kan in meerdere opzichten leiden tot verwarring. Zo blijkt ook uit de volgende casus die in de praktijk met regelmaat voorkomt in uiteenlopende varianten.

Om te komen tot de verkoop van de camping is met de eigenaar afgesproken dat één bedrijfswoning zal worden afgesplitst. Daarmee komt het geheel met meerdere bedrijfswoningen in een prijscategorie die naar oordeel van makelaar tot meer belangstelling zal leiden.

Om de functie van bedrijfswoning te respecteren blijft een deel van het kampeerterrein aan de bedrijfswoning gekoppeld. Deze column wijdt verder niet uit over de gevolgen van de splitsing op de publieke bestemming.

In casus is er sprake van een dubbel bewoond huis, verhuurd aan willekeurige derden. Het huis heeft 2 huisnummers en wordt voor de gemeentebelastingen aangeslagen als twee WOZ-objecten.
Wat betreft de huurder is duidelijk dat er geen enkel verband bestaat tussen het gebruik van de woning en het bedrijf. Deze situatie komt veel voor en hier is duidelijk sprake van huurbescherming als gevolg van verhuur van woonruimte. Het huurrecht rond woonruimte is met vergaande beschermingsregels omgeven. Om bescherming te voorkomen moet er kunnen worden gesproken van een ‘eigenlijke bedrijfswoning’. Hoewel in deze casus hier duidelijk geen sprake van is, kan het verband bijvoorbeeld bij een werknemer die de woning bewoond al zo snel vaag zijn dat er toch nog sprake is van verhuurde woonruimte. De huurovereenkomst betreft dan geen huurovereenkomst voor een bedrijfswoning maar verwordt tot een huurovereenkomst woonruimte met de daarbij behorende beschermingsregels. Het is dus raadzaam hier bij de contractvorming zorgvuldig mee om te gaan.

De woning wordt daarnaast dubbel bewoond met één centrale entree. De woning is geregistreerd in de Basisregistraties Adressen en Gebouwen als twee huisnummers. Omdat de woning ook al jaren als zodanig voor twee woonobjecten wordt aangeslagen is de eigenaar van mening dat er sprake is van twee woningen. Dit misverstand komen wij met regelmaat tegen en leidend voor het antwoord is het Bestemmingsplan. Vooral bij woonboerderijen is met toestemming van dubbele bewoning (intern gescheiden door een tussendeur) vaak een situatie ontstaan waarbij eigenaren ook twee huisnummers kregen om zodoende de bewoners te kunnen aanslaan voor gemeentelijke belastingen. Daarmee is nog geen sprake van twee wooneenheden. Het aantal bedrijfswoningen is doorgaans helder terug te vinden in de bestemmingsplanregels.

dinsdag 28 februari 2017

Column 2 RekreaVakkrant 2017: Kopen van een vakantiewoning, een goed idee?!


De rente op een spaarrekening staat historisch lag. De keuze om spaargeld te investeren in de aanschaf van een vakantiewoning en meer rendement te halen uit uw vermogen, wordt hiermee aantrekkelijker. Misschien wel een goed idee.
Maar een interessante vraag is met welke belastingen u allemaal te maken krijgt. Wanneer u een tweede woning (vakantiewoning) bezit, dan krijgt u niet alleen te maken met de inkomstenbelasting, maar ook met lokale belastingen, zoals de onroerendezaakbelastingen (OZB), forensenbelasting en rioolheffing. Hierbij zetten wij deze belastingen kort op een rij.

Inkomstenbelasting
Box 3-vermorgen. Een vakantiewoning wordt gezien als box 3-inkomen (inkomsten uit sparen en beleggen). Dit betekent dat er vermogensrendementsheffing moet worden betaald over de WOZ-waarde van het vakantiehuis.
De huurinkomsten en de eventuele waardestijging zijn in box 3 overigens wel vrijgesteld van inkomstenbelasting.

Vanaf 2017. Per 1 januari zal de vermogensrendementsheffing worden gewijzigd. In 2016 moest er effectief nog 1,2% belasting worden betaald. Vanaf 2017 zal er een tariefdifferentiatie worden betaald. Op dit moment zijn de exacte tarieven nog niet definitief vastgesteld. Deze zijn al diverse malen aangepast.

Forensen- en toeristenbelasting
Forensenbelasting. Diverse gemeenten heffen een forensenbelasting als u simpel gezegd niet staat ingeschreven in de gemeente en u de vakantiewoning gedurende het kalenderjaar meer dan 90 dagen zelf kunt gebruiken. Let op. Als u de vakantiewoning dus minder dan 90 dagen verhuurt, dan betaalt u forensenbelasting. Gemiddeld bedraagt forensenbelasting zo’n € 500,- per jaar.

Toeristenbelasting. Daarnaast kunt u als eigenaar worden geconfronteerd met toeristenbelasting. Deze belasting moet u periodiek op de aangifte voldoen en kunt u vervolgens in rekening brengen bij degene die in de vakantiewoning verblijft.
Tip. Overigens hebben diverse gemeenten een vrijstelling opgenomen, zodat er naast de toeristenbelasting geen forensenbelasting wordt geheven. De toeristenbelasting bedraagt, doorgaans enkele euro’s per persoon per nacht, dan wel een percentage van de overnachtingsprijs.

WOZ-beschikking
Gemeentelijke belasting. Als eigenaar ontvangt u jaarlijks een WOZ-beschikking met daarop de aanslagen gemeentelijke belastingen. Denk hierbij aan de OZB, rioolheffing, afvalstoffenheffing en waterschap heffingen. De OZB en waterschap heffingen bedragen een percentage van de WOZ-waarde. Voor de rioolheffing kan hetzelfde gelden, maar hier wordt ook wel een vast bedrag geheven. De afvalstoffenheffing wordt bepaald aan de hand van het aantal vervuilingseenheden.

Tarieven. Een gemeente (en waterschap) is vrij in het vaststellen van het OZB-en watersysteemheffingstarief. Deze kunnen per gemeente sterk verschillen. Gemiddeld bedraagt het percentage van deze twee zo’n 0,01% (van de WOZ-waarde). De rioolheffing en afvalstoffenheffing  kunnen afzonderlijk oplopen tot een paar honderd euro per jaar.

Bezwaar maken? Belastingen die zijn gekoppeld aan de WOZ-waarde kunt u proberen te verlagen door bezwaar te maken tegen de WOZ-waarde. Voor de overige belastingen geldt dat bezwaar maken doorgaans niet zinvol is. 

Investeren in een vakantiewoning heeft als voordeel dat huurinkomsten en een eventuele waardestijging onbelast blijven. Houd bij uw kostenplaatje wel rekening met de te betalen forensen- of toeristenbelasting en de gemeentelijke belastingen.
Bron: Tips & Advies Vastgoed


AartJan de Jong
NVM-makelaar / Register-taxateur o.z. bij Van de Loosdrecht Makelaars te Nunspeet

Column 1/2 RekreaVakkrant 2017: Uw jaarrekening snel op orde.

 
Allereerst willen wij beginnen om u een glorieus nieuw jaar te wensen. Wij wensen u een mooi jaar, in een goede gezondheid, met allen die u dierbaar zijn en tevens een spetterend resultaat voor uw onderneming!

Onmisbaar is daarbij, naar onze mening, een optimaal inzicht in de resultaten van het afgelopen seizoen/jaar.

Wij komen in onze praktijk heel vaak tegen dat ondernemers hun jaarcijfers slecht of pas laat op orde hebben. Veelal wordt als argument opgevoerd dat, bij het late gereed hebben van de jaarrekening, dat de belastingdruk hiermee naar voren schuift. Dit is naar onze mening een argument wat eerder leidt tot uitstel van executie, spreekwoordelijk gezegd uiteraard, dan dat het bijdraagt aan de continuïteit van de onderneming. De eventuele vermeende voordelen hiervan wegen bij lange na niet op tegen de nadelen. Het tijdig klaar hebben van  de jaarcijfers geven u het kompas om te sturen op het nieuwe seizoen, de daarmee gepaard gaande investeringen en marketing om te koersen op een beter resultaat.

Daarbij komt dat u bancair gezien veel professioneler overkomt wanneer u op tijd uw cijfers kunt tonen en deze al verstrekt voordat uw financier hierom vraagt. Onze ervaring is dat goed en adequaat informeren van uw financier zich in een later stadium positief  vertaalt in uitbreidingen van financieringen mits nodig en uiteraard goed onderbouwd en passend binnen de exploitatie.

Om maar eens een vergelijk te maken met topsport: U speelt met uw onderneming in de eredivisie en niet op amateurniveau, daarbij gelden andere wetten en regelgeving en andere disciplines waaronder het verzorgen van uw jaarcijfers.

In de nieuwe bancaire wereld dient dan ook nog eens uw onderneming periodiek getaxeerd te worden door een door de bank aan te wijzen taxateur. Zoals u ongetwijfeld weet wordt de waarde van de onderneming, mede bepaald door de exploitatie resultaten van de afgelopen jaren. Standaard hierin is een gemiddeld vergelijk te trekken over de afgelopen drie jaren.

Wanneer, bij een goed lopende  onderneming, het laatste exploitatieresultaat wegvalt door het niet op orde hebben van de cijfers, heeft dit een negatieve invloed op de waarde en daarmee u leencapaciteit.

Kortom is het in onze beleving een must uw jaarcijfers in het eerste kwartaal van het nieuwe jaar gereed te hebben. Mocht u gewend zijn uw jaarcijfers laat bij uw accountant aan te leveren is het volgens ons een goed voornemen voor 2017 hierin verandering aan te brengen.

Vervolgens is het uiteraard zaak een juiste afstemming met uw accountant te hebben dat deze ze ook snel verwerkt.

dinsdag 27 december 2016

Column 9 RekreaVakkrant 2016: De balans op maken

Het is een goed gebruik om aan het eind van het jaar de balans op te maken. Wij denken hierbij niet aan de boekhoudkundige term maar aan de meer spreekwoordelijke term. Hoe hebben wij het afgelopen jaar de markt ervaren? En wat zijn de trends die wij hebben kunnen waarnemen.  Als eerste valt ons op dat de nieuwe taxatierichtlijnen voor een ieder steeds meer bekend worden en wij met zijn allen wennen aan het steeds terug kerend proces van taxaties van het bedrijf, eens in de drie jaar.
Veel klanten signaleren dit vroegtijdig zodat wij onze werkzaamheden goed kunnen plannen. Het lukt ons ook steeds beter om op basis van vergelijk te taxeren omdat er beduidend meer bedrijven verkocht zijn in het afgelopen jaar dan voorheen. In vergelijking tot de woningmarkt kunnen wij kustlocaties en andere waterlocaties vergelijken met Amsterdam (een sterk aantrekkende markt) daarentegen zijn locaties landinwaarts licht herstellend in de markt.

Wij zien dat met name grote bedrijven met goede geldkasstromen interesse krijgen bij potentiele kopers. Welke zich meestal bevinden in de grote familiebedrijven met kleine keten vorming of de concerns. Kleinere bedrijven vinden hun aftrek in veelal startende ondernemers met een ambitie, welke voldoende vermogen hebben opgebouwd door bijvoorbeeld verkoop van het eigen huis.
Het moeilijkste segment zijn de bedrijven van middelbare grootte welke niet in het beleid van de ketens vallen en op zoek zijn naar een familie die dit wil gaan runnen. Onze ervaring is dat hierbij te vaak te kort aan eigen vermogen is, waarbij de oud eigenaar gevraagd wordt mee te participeren. Rondom de jaarwisseling zullen er diverse bedrijven wisselen van eigenaar waarbij wij de bemoeienis hebben gehad bij de verkoop of aankoop, van klein tot zeer groot, zowel in Nederland als in het buitenland. Zodra de overdrachten hebben plaatsgevonden zullen wij onze lezers hierover informeren met gepaste trots.

Al met al zijn wij zeer hoopvol gestemd. Wij ervaren daarbij ook dat banken weer meer interesse tonen in financieringen in de recreatiebranche  en daarbij klanten zelfs actief benaderen, het gaat hier veelal wel om de toon aangevende bedrijven die de exploitatie op orde hebben. Ook benaderen de banken actief de klanten met hun sectorspecialisten om hun ambitie en beoordelingswijzen kenbaar te maken. Al met al voor ons en zeker met u positieve signalen om het nieuwe boekjaar straks te openen.

vrijdag 4 november 2016

Column 7 RekreaVakkrant 2016: Er is veel veranderd in 25 jaar tijd

Wanneer je een mijlpaal bereikt zoals Adri Mijnheer met zijn 25 jarig jubileum als makelaar/taxateur, waarvoor hij zijn makelaar stafje van de NVM kreeg uitgereikt, ga je automatisch terug blikken wat er veranderd is in de loop der jaren. Als wij, op ons vakgebied, kijken dan is dit enorm. 25 jaar geleden was er nog geen digitaal tijdperk met internet er was zelfs nog geen mobiele telefoon. Voor ons hield dit in: zeer persoonlijk klantcontact. Daarnaast was de markt van vraag en aanbod erg ondoorzichtig voor de consument. Als wij dit projecteren op het vakgebied van campinghouder dan kunnen wij dezelfde conclusies trekken.

Op een zondag in de winterperiode gingen de recreanten de campingterreinen bezoeken die ze mogelijk wilden reserveren voor de zomer. Het was lastig om tarieven te vergelijken en de consument had al helemaal geen zicht op wat er geboekt was. Kortom de klant was bereid eerder te boeken voor een eerlijke prijs. Voor een vaste jaarstandplaatshouders was je hypermodern als je vaste telefonie kon aanbieden en de telefooncel op de camping leverde goud geld op.

Op het financieel vlak is er ook veel veranderd in ons vak, de taxatierapporten worden dikker en dikker en de voorschriften waaraan deze moeten voldoen verliezen wel eens uit het oog waar het werkelijk om gaat, een goede inschatting van de markt. Dat is in onze beleving niet alleen statistiek maar ook marktgevoel. Of je nog mag taxeren en voldoet aan alle regelgeving bepaalt niet meer de plaatselijke bank maar een hoofdkantoor ergens ver weg, welke ook gevoed wordt door externe regelgeving. Ook hier is weer een parallel te trekken met u als recreatieondernemer. Waar is de tijd gebleven dat de bankdirecteur uw aanvraag beoordeelde en zeker ook meewoog uit welk hout u gesneden was en uit welk nest u kwam.

Ook hebben wij te maken met een vervangingsmarkt, de fax is ingeruild voor de email en het schrijfblok voor een tablet om verder nog maar niet te spreken van de werkplekken op kantoor wat flexplekken zijn geworden. Bij u is de vervangingsmarkt nog vele malen groter de consument, uw gast vraagt luxe comfort en beleving en accommodaties van 25 jaar terug kunnen verwezen worden naar de prullenbak.  Toch heeft ons 25 jaar ook veel gebracht, veranderingen, inzicht en beter management heeft ons betere ondernemers gemaakt.  Een ding blijft echter onveranderd ons klantcontact, de betrokkenheid en de service. Geen trends volgen maar deze voortzetten.

dinsdag 11 oktober 2016

Column 6 RekreaVakkrant 2016: Gratis en korting

De vakanties in Nederland zijn zo goed als voorbij bij het schrijven van deze column en Nederland zit momenteel midden in een hittegolf! Óf het regent en het is koud óf het is 34 graden. Gelukkig hebben we altijd wat te klagen in dit Zeeklimaat op het noordelijk halfrond deze zomer. Desondanks zijn de berichten die wij van campingondernemers ontvangen niet negatief.

. Het lijkt wel alsof het voorseizoen een steeds grotere rol gaat spelen. Wanneer de zomer zo laat op gang komt, of liever gezegd wij het geluk hebben dat we in augustus (en september?) nog zulke mooie dagen hebben, ook het naseizoen. Zolang we kunnen klagen over tegenvallend weer en niet te maken hebben met andere ellende die Europa te verdragen kreeg , tot recentelijk een aardbeving in Italië in een toeristisch gebied, kunnen we inspelen op veranderingen van weer en consument.
Een onderwerp dat veel ter sprake komt is korting. Gratis en korting zijn (niet alleen bij de Nederlandse gast) toverwoorden om iemand nog even aan je te binden of te overtuigen  nog net even die paar dagen er bij aan te plakken. De consument laat zich graag verleiden  als ie maar korting krijgt en dat verklaart in veel situaties oplopende prijzen. Of het nu om attractieparken, dierentuinen, sauna en wellnessbedrijven of campings gaat, de ondernemer zal een vergoeding voor zijn arbeid en investeringen willen. Hoe gevoelig de consument is voor aanbiedingen en kortingen getuigd ook de abonnementen op diverse bladen of bijvoorbeeld tarieven van de telecom- en energieaanbieder. Bij een opzegging of overstappen blijkt de trouwe klant ineens te kunnen profiteren van een lager tarief of bijzondere korting…

Belangrijk is natuurlijk om je kostprijs en marge in de gaten te houden om niet aan het eind van het seizoen tot de conclusie te komen dat bij (meestal) toenemende kosten, de gemiddelde werkelijk gerealiseerde tarieven een lagere omzet tot gevolg hebben gehad. Nog te veel zien we dat hierdoor het resultaat steeds meer onder druk komt te staan.

Hoewel de waarde van een bedrijf in beginsel niet bepaald wordt door de ondernemer is deze wel van invloed op de uiteindelijke prijs die hij voor zijn bedrijf krijgt. Het monitoren van marges van verschillende plaatsen, horeca of verhuureenheden houdt de ondernemer scherp en maakt dat hij tijdig kan sturen op zijn verdienmodel, of ver genoeg van tevoren kan anticiperen op investeringen die hij moet doen voor de toekomst. Ondernemers die hier een belangrijke managementtaak van maken zijn vaak ook in staat om op tijd een jaarrekening en prognoses voor het nieuwe jaar te presenteren. Dit laatste is van belang bij een verkoopbeslissing. In een verkooptraject is het van belang actuele cijfers te kunnen presenteren waarbij onregelmatigheden of zaken die niet met de exploitatie te maken hebben te elimineren. Wilt u tips over hoe tijdig voor te bereiden op dit proces dan staan wij u graag te woord.

dinsdag 14 juni 2016

Column 5 RekreaVakkrant 2016: Wij verkopen geen emotie! Of toch?


Bij de verkoop  van een recreatiebedrijf komt het nodige kijken. Afgezien van het feit dat de kandidaat koper vanuit een verkoop brochure een beeld moet kunnen krijgen van hetgeen wordt aangeboden is er een hoeveelheid informatie die niet direct inzichtelijk wordt. Dat kan ook niet, een bedrijf wat door de jaren is ontstaan en waarbij een hoeveelheid grond en gebouwen met exploitatie en bedrijfsmiddelen wordt aangeboden laat zich niet volledig vangen in een relatief kort memorandum. Essentiele informatie moet natuurlijk beschikbaar zijn en het document is in eerste instantie bedoelt om interesse te wekken, een uitnodiging tot het doen van een bod. En daarbij is een verkooptraject van een recreatiebedrijf een tijdsintensief traject. Een recreatiebedrijf is niet statisch maar voortdurend in beweging. Door deze dynamiek veranderen dingen soms in een proces waarin kandidaat kopers zich al in het bedrijf geïnteresseerd hebben getoond. Kijk alleen naar de investeringen die in een jaar gedaan worden (inventarislijst). Dat kan een speeltoestel zijn maar meer van essentieel belang voor een verkoop zijn wijzigingen in eigendom door grondlevering, ruil of verkoop. Ook in de exploitatie zelf doen zich wijzigingen voor; huurcontract horeca, aflopende leaseverplichtingen of juist nieuwe contracten, canonherziening, personeel(contracten) etc.

Naast zakelijke feiten en omstandigheden is er ook het menselijke of emotionele aspect. Niet te onderschatten in het gehele proces. De waarde van de camping kan op voorhand zijn vastgesteld door middel van een taxatierapport, waarbij de methodiek voor veel ondernemers niet vreemd is. Op moment dat verkoop daadwerkelijk aan de orde is speelt emotie vaak toch een belangrijke rol. En niet alleen op het moment van aanbieden maar ook in een onderhandeling. Bij prijsvorming zijn makelaar en kopers vrijwel enkel rationeel in hun oordeel. De verkoper zal dan meer subjectieve aspecten mee wegen die tot op moment  van prijsovereenstemming een belangrijke rol blijven spelen.

In de onderhandeling waarbij de rol van de makelaar is om partijen bij elkaar te brengen kan een prijsovereenstemming snel zijn bereikt maar daarmee is nog geen koopcontract getekend. Als makelaar moeten wij ons realiseren dat een verkoper niet bekend is met alle aspecten van het tot stand komen van een koop. Dit betekend dat hij de verkoper ook hierin moet begeleiden. Dit proces leidt uiteindelijk tot een uitkomst die onder allerlei invloeden tot stand is gekomen. Niet alle adviseurs om verkoper heen zijn betrokken bij de gesprekken die hieraan vooraf gingen en zelfs partners of echtgenoten van verkoper niet. Als gevolg hiervan kunnen verschil van inzicht of andere invalshoeken na het sluiten van de deal alsnog van invloed zijn op de contractvorming en ook hier spelen emotionele factoren vaak een belangrijke rol bij het al of niet soepel tot stand komen van een koopcontract.

Het tijdstip van overeenstemming kan daar ook een rol in spelen. Naast zakelijke afwegingen zoals onderhoud en nieuwe investering speelt ook hier de emotie vaak een rol: informeren van gasten en personeel. In combinatie met onzekerheid over (financierings-)voorbehouden is de makelaar dan een nuttige sparringpartner.

dinsdag 17 mei 2016

Column 4 RekreaVakkrant 2016: Locatie bepaald rendement, rendement bepaald de prijs

Regelmatig krijgen wij weer ontwikkelingslocaties aangeboden waarbij aanbieders soms jaren in procedure met gemeente zijn verwikkeld over de planologische ontwikkeling. Hierbij kijken gemeenten dikwijls naar een groter plangebied dan alleen de locatie van de ondernemer zelf als onderdeel van de ruimtelijke ontwikkeling. Als gevolg hiervan krijgen de ondernemers te maken met afgeleide overeenkomsten ter compensatie van natuur of afspraken die over langere periode van besluitvorming vaak een keurslijf aan verplichtingen en kosten met zich mee brengen. Plankosten die als een molensteen werken wanneer het panklare project wordt aangeboden op de markt. Bij grotere projecten kunnen dergelijke kosten in de miljoenen lopen. Kosten die de verwerving van een dergelijke ontwikkeling voor de start van de bouw in de weg staan.

Daarnaast zijn vaak kosten gemaakt voor planinrichting, architecten en haalbaarheidsstudies naast de verplichte onderzoeken die een bestemmingsplanwijziging met zich meebrengen. In veel gevallen zal de ontwikkelaar binnen de vastgestelde regels tot een ander soort invulling komen die past bij het huidige tijdsbeeld of de snel veranderende markt.

Initiatiefnemers (grondeigenaren) nemen deze stap veelal vanuit de gedachte om meerwaarde te creëren of omdat de noodzaak er is om tot een compleet ander verdienmodel te komen.
Wanneer de tijd daar is om het plan aan te bieden aan de markt is er vaak nog niet het kapitaal en de expertise om het project zelf van de grond te krijgen. De aanloopkosten en voorfinanciering in het project en niet te vergeten de aankoop van de grond in combinatie met de (on)mogelijkheid van bankfinanciering maken het daarbij lastig een ontwikkelaar te vinden die alle risico’s ineens overneemt. Daar komt bij dat niet iedere ontwikkelaar de expertise in huis heeft om een recreatieproject te ontwikkelen. Dit vereist een heel andere aanpak dan projectontwikkeling in de reguliere woningbouw. De beperkte houdbaarheid van het recreatieve product bepaald daarbij dat de levensduur snellere vervanging of aanpassing mogelijk moeten maken.

De uitdaging is de ideale mix van ontwikkelaar, verkoper en exploitant te vinden. Veelal gaan ontwikkeling en verkoop (marketing) nog hand in hand. Slechts in enkele gevallen heeft men ontwikkeling, verkoop en marketing en exploitatie (verhuur) in een hand en er zijn ontwikkelaars die deze disciplines bewust gescheiden houden.

Uiteindelijk bepaald de locatie het te behalen rendement en het rendement de verkoopprijs van de recreatiewoning. Omdat de aantrekkingskracht van de locatie de verhuurbaarheid bepaald zullen de verhurende organisatie, de ontwikkelaar en de belegger volgen. Met dit gegeven is de ruimte voor alle investeringen in het project bepaald.

De locatie bepaald daarbij veelal meer dan de omvang van de plannen. Zolang de rente laag is, is het rendement op recreatiewoningen op goede locaties nog steeds aanjager voor de ontwikkeling van dergelijke plannen. Heeft u zo’n locatie of denkt u een goede locatie te hebben, neem dan eens contact op om uw ideeën te bespreken met een van ons.

Voor vragen kunt u uiteraard ook contact met ons opnemen via telefoon of de e-mail. Of reageer op deze Blog!
Download de brochure Stel een vraag